A Stone on the Grave of Patriarchy/سنگی بر گور مرد/پدرسالاری

A Ston on the Grave of Patriarchy
سنگی بر گور مرد/پدرسالاری
دکتر ناهید توسلی
این مقاله علاوه بر بررسی تحلیلی زندگیِ کودکی و نوجوانی آل احمد، که در خانواده ای مرد/پدرسالار با صبغه ای مذهبی/سنتی و با پدری روحانی به دنیا آمده و زیسته بود، و درگیری های شخصیِ پنهان و ناآشکارش با آن دوران و عدم تمکین به آن و در نهایت عصیان علیه اقتدار مرد/پدرسالارانۀ حاکم بر خانواده و جامعۀ سنتی او اشاره خواهد داشت و نیز به تحلیل زندگیِ جلال در دهۀ های سوم تا پنجم عمرش، که با اراده و آگاهی از شکستن بخشی از تابوهای سنتیِ خانواده و جامعه که تضادهایی درونی هم در او بوجود آورده بود می پردازد؛ تضادهایی که موجبِ از این شاخ به آن شاخ پریدن، آشفتگی، بلاتکلیفی و نابه سامانی شخصیتی در او شده بود،
این بررسی با بازخوانی «زن نگرانۀ» مبتنی بر مفاهیم «انیما/انیموسِ» یونگی یا «یین/یانگِ» کنفسیوسیِ کتاب «سنگی بر گوری»، که روایتی بسیار صادقانه و شفاف از ناتوانی یک مرد (خودِ روایتگر) از عقیم بودن و ناتوانی اش از داشتن فرزندی ست در نظام مرد/پدرسالار که می خواهد ادامۀ هستی اش و سنگی بر گورش باشد صورت می گیرد. نیز اشاره به نکته هایی همسان از شکستن تابوی مرد/پدرسالاری در نامه هایی که برای سیمین دانشور همسرش نوشته است خواهد داشت. در این تحلیل، هم ریشه های پریشانی جلال از «عقیم»بودن و ناتوانی از پدرشدن و چرایی آنهمه تلاش های مذبوحانه برای داشتن فرزندی، (که شاید اگر پسر بود بهتر)، تا سنگی باشد بر گورش اش تا او بتواند ادامۀ بودن خویش را در آن قرزند جستجو کند بررسی خواهد شد و هم به تضادهای درونی روشنفکری خواهد پرداخت که به نظر می رسد با تابوشکنی از سنت های متصلب خانواده و جامعه اش، که اولی را با ازدواج با زنی که در اتوبوسی که از شیراز به تهران می آمده، خود برگزیده و دومی را نیز با پیوستن به حزبی سیاسی که نه مورد تائید فرهنگ خانوادگی و نه فرهنگ اجتماعی اش بوده است می بایستی رهایی یافته باشد!
اما چگونه بود که باز هم سنت ها و تابوها دست و پای او را در هم تنیده بود؟ شاید بتوان گفت که آن عصیان و آثار نوشتاری یی که جلال از خود به جا گذاشت، خود سنگی تاریخی باشد بر گور «مرد/پدرسالاری»، تا مگر با آن آثار بتوان به بازسازی آگاهانۀ زمان مند و روزآمدِ فرهنگِ خودی در شکل و محتوای نو و مدرن و جایگزین ساختنِ آن با فرهنگ سنتی و تابوهای دست و پاگیر اقدام کرد.